Er zijn zo van die momenten dat ik blij ben Nederlander te zijn en (natuurlijk) in het bijzonder Rotterdammer.
Onlangs, met onze vakantie in Scandinavië, had ik weer regelmatig van die momenten. Ik zal je vertellen waarom.
Tijdens onze reis via Odense, Kopenhagen, Varberg , Trollhӓtten en nog meer van die plaatsnamen die je vroeger met aardrijkskunde hebt geleerd en waarbij je er nu achterkomt dat die aldaar heel anders worden uitgesproken (maar daar over later in deze column) viel het mij bij de eerste plaats al op dat er heel weinig staat aangekondigd in een andere taal als waar je bent. Niet bij campings, niet bij restaurants en zelfs niet bij een beroemde attractie als Tivoli in Kopenhagen. Alles alleen maar in de locale taal. Als buitenlander zoek je het maar lekker zelf uit!
Bizar, als je er eventjes over nadenkt dat er miljoenen buitenlandse toeristen Scandinavië jaarlijks bezoeken en het koeterwaalse taaltje (want ik maak er echt niets van) niet machtig zijn.
Zelfs in de restaurants die wij bezochten (en het maakte niet uit of dat op de camping was of in een heus restaurant) waren de menu’s alleen in de landstaal.
Voor mij extra bizar omdat ik me realiseer dat er in Rotterdam de laatste decennia altijd wel ergens in een deelgemeente de discussie wordt gevoerd om algemene (openbare) mededelingen ook nog in het Koerdisch, dan wel andere verre talen te publiceren.
Kijk, dat maakt in essentie waarom wij een internationale wereldstad zijn en de steden in Scandinavië minder of niet. In Rotterdam kan je op bijna elke hoek van de straat in vele talen wijs worden gemaakt. Toen ik desgevraagd door een Zweedse journalist het serieuze antwoord kreeg dat hij ook niet begrijpt waarom zoveel buitenlanders zijn land en Scandinavië bezoeken ‘waar niet zo veel te beleven is’, begrijp je dat de oorzaak ligt in het niet trots zijn op je eigen land, stad en streek. Nou, dat is met Rotterdammers wel anders, toch? Wij zijn trots op de stad en het land waarin we wonen, ook al hebben we er wel elke dag commentaar op; dat hoort er gewoon bij.
Ik had het zojuist al over de (voor ons) onuitsprekelijke talen die daar worden gesproken. Wat zeg ik? Niet alleen onuitsprekelijk, maar ook onlogisch. Lezen wat er staat is er echt niet bij. Sowieso wordt daar in de meeste gevallen de ‘V’ als een ‘W’ uitgesproken, maar er worden daar ook klanken bij verzonnen die helemaal niet in het woord voorkomen.
Ik geef en voorbeeld:
We kwamen langs een plaats die ‘Tvaaker’ heet, alleen dan op allebei de ‘a’s zo’n klein rondje dat niet op mijn toetsenbord zit. Nou had ik inmiddels geleerd dat een ‘a’ met zo’n rondje erboven als een ‘è’ wordt uitgesproken, en soms als een ‘otje’. Omdat ik twee van die ‘aas’ wel heel vreemd vond heb ik gevraagd hoe je ‘Tvaaker’ uitspreekt.
Nou, hou je vast, want ook ik geloofde mijn eigen oren niet.
Tvååker (jaha, ik heb het rare ‘aatje’ uiteindelijk toch weten te ontdekken op mijn laptop)
wordt uitgesproken als : ‘Twoo- ùh- Ke- ùh- ke’. Dat moet je vloeiend als één woord uitspreken. En als je het daarbij dan ook nog heel ‘droog’ zegt zoals een echte Hagenees dat doet, dan komt het behoorlijk in de buurt.
Nou, je kunt me veel vertellen, maar dat staat er echt niet: Tvååker! Dat spreken wij heel anders uit, toch?
We zijn uiteindelijk één camping in de plaats Habo bij het Vӓtterenmeer tegengekomen die meertalig was. Een niet al te grote gezellige camping met alles erop en eraan op honderd vijftig meter afstand van het op één na grootste meer van Zweden. Zelfs bij de ingang werd je verwelkomd in vele talen, waaronder (jawel) het Nederlands. Je raadt het al; de eigenaren zijn Nederlanders. Een camping om te onthouden trouwens. Voor jong een speelplaats met skelters en zwemmen in het meer en voor de ouderen een mooie omgeving om te bezoeken of te wandelen/fietsen, schoon sanitair en een eenvoudig, maar compleet ingerichte keuken om (gratis) te koken en een (betaalde) mogelijkheid om te wassen/drogen.
Na alle belevenissen en de schitterend mooie gebieden die we hebben bezocht, ben ik altijd ook weer blij thuis te zijn, waar ze Rotterdam gewoon uitspreken als ‘Rotterdam’!