Keizer Hirohito in Rotterdam

Als kroonprins had Hirohito in 1921 ook al een bezoek aan o.a. Rotterdam gebracht. Toen werd hij vergezeld door zijn broer. Op de Coolsingel werden de Japanners met alle egards door de toenmalige burgemeester Zimmerman ontvangen, samen met prins Hendrik. De donkere jaren van de Tweede Wereldoorlog maakten Hirohito tot symbool van de Japanse onderdrukking. Een ieder weet de hartverscheurende verhalen over de ‘Jappenkampen’ en de verschrikkelijke Birma-spoorweg. Na de overgave van het land van de ‘Rijzende Zon’ werd de keizer ‘slechts’ gezien als een marionet van militairen en politici en werd hem eigenlijk van alles bespaard. Dit uiteraard tot groot ongenoegen van vele overlevenden en nabestaanden. De Amerikanen bleven echter Hirohito zien als ‘slechts’ een pion. Burgemeester Thomassen zou zelfs, tijdens het bezoek aan Rotterdam in 1971, zeggen; “dat de keizer gevangene is geweest van het systeem”.

Het protest in land barstte gelijk los toen bekend werd dat Hirohito in 1971 een privébezoek zou brengen.  Het was met name cabaretier Wim Kan die zich liet horen en goed gebruik van de media wist te maken. De bekende politicus boer Koekoek steunde de protesten van Kan en wilde zelfs dat Hirohito bij aankomst op Schiphol gelijk opgepakt zou worden wegens moord. Al deze commotie rondom het geplande bezoek van de keizer aan o.a. Rotterdam kon niemand in die tijd ontgaan zijn.

Ik was toen 14 jaar en al jaren gebiologeerd over alles wat met de Tweede Wereldoorlog te maken had. Al mijn zakgeld gaf ik uit aan boeken, modellen, objecten, enz. Thuis maakte ik zelf op schaal grote tekeningen van vliegtuigen en maakte in kaarten na van bijvoorbeeld de landingen in Normandië. Op school gingen mijn spreekbeurten altijd over de Tweede Wereldoorlog en een uur was voor mij tekort. Mijn interesse was ontstaan na het bekijken van een film over het leven van Anne Frank en ik denk dat ik toen 8 of 9 jaar moet zijn geweest. Dit had op mij zo’n enorme indruk gemaakt. Het feit dat keizer Hirohito een bezoek aan Rotterdam zou brengen, kwam bij mij ook merkwaardig over. In mijn ogen was deze man vergelijkbaar met dat monster uit Duitsland. Ik moest en zou die Japanner met mijn ogen zien. Dit was een man die nadrukkelijk zijn stempel heeft gedrukt op de geschiedenis.

Nu was het in die tijd niet zo makkelijk uit te vissen wat exact het schema van de keizer in Nederland zou zijn. Uiteindelijk had ik weten te achterhalen dat hij op vrijdag 8 oktober in de middag een bezoek aan de Euromast zou brengen. Dat was alle informatie die ik had. Van mijn ouders mocht ik spijbelen, want zij wisten als geen ander waarom ik deze persoon in levende lijve wilde zien. Zo ging ik op die grauwe en trieste vrijdag in oktober al rond het middaguur op de fiets naar de Euromast. In mijn herinnering miezerde het zelfs een beetje, maar dat deerde mij niet. Eenmaal gearriveerd verbaasde ik mij over het aantal aanwezige mensen. Ik had toch wel veel publiek verwacht en niet slechts een paar handen vol. Politie was wel op de been, maar ook niet echt in grote getale. Het lange wachten werd uiteindelijk ‘beloond’. De limousines arriveerden, geflankeerd door motorrijders. Ze stopten vlak voor mijn neus.  Zo zag ik Koningin Juliana uitstappen, maar mijn focus lag vooral op die keizer. Twee tellen later stond ik een soort van oog in oog met een klein, iel mannetje. Dat was hem dus. De persoon die ik ‘kende’ van talloze foto’s uit oorlogsboeken. Was dit DE keizer? Mijn verbazing was groot en misschien zelfs wel onthutst. Het gezelschap bleef even voor de Euromast staan om de media de kans te geven om foto’s te maken, alvorens ze naar binnen gingen.

Ik pakte mijn fiets en reed mijmerend terug naar huis. Voor mij was dit een rare gewaarwording geweest. Ik kon er met mijn verstand niet bij dat dit ooit die machtige keizer van het land van de Rijzende Zon was geweest. De man die ik hier had gezien stond in schril contrast met de man die ik kende van alle foto’s. Uiteraard ben ik op internet naar fotomateriaal en wellicht filmmateriaal op zoek gegaan. Er is helaas nagenoeg geen beeldmateriaal te vinden. Slechts een foto van Hirohito bij de Euromast heb ik kunnen terugvinden.

Voor een Rotterdamse jongen van 14 was het toch wel een bijzondere gebeurtenis om mee te maken.